در بررسی اثرات طولانی مدت (اثر دوز های متعدد) فراورده FSE روی مقدار قند خون و وزن بدن و اثر کوتاه مدت (اثر تک دوز) آن روی انسولین سرم و آنزیم‌های کبدی در دیابت تجربی موش، مشخص شد که نحوه اثر FSEخارج لوزالمعده است و فراورده FSE تغییرات متابولیک همراه دیابت را با ویژگی‌های شبه‌انسولین تصحیح و برای کاربردهای بالینی دارای پتانسیل است.(3)اثر هایپوگلایسمیک دانه شنبلیله در حیوانات آزمایشگاهی و انسان به خوبی به اثبات رسیده است. در بیماران مبتلا به دیابت؛ شنبلیله مقدار قند خون ناشتا و قند خون بعد از صرف غذا را کاهش میدهد. با این حال، معلوم نیست که بهبود تحمل گلوکز، به علت اثر شنبلیله روی جذب گلوکز است یا متابولیسم آن. لذا یک مطالعه متابولیک با طراحی متقاطع انجام شد و به مدت 15 روز رژیم غذایی با یا بدون 25 گرم شنبلیله به طور تصادفی به 10بیمار مبتلا به دیابت غیر وابسته به انسولین داده شد. یک تست تحمل گلوکز (GTT) داخل وریدی در پایان هر دوره مطالعه نشان داد که شنبلیله موجود در رژیم غذایی بطور قابل‌توجهی سطح زیر منحنی گلوکز پلاسما(نیمه عمر) را کاهش و سرعت کلیرانس متابولیک را افزایش داده است. علاوه بر این، شنبلیله گیرنده های انسولین در گلبولهای قرمز را زیاد کرده است. این نتایج نشان می دهد که شنبلیله می تواند مصرف محیطی گلوکز را بهبود بخشد که این امر به بهبود تحمل گلوکز کمک می کند. بنابراین، ممکن است شنبلیله اثر هایپوگلایسمیک خود را با تاثیر روی گیرنده انسولین همچنین در سطح دستگاه گوارش اعمال کند.(4)به منظور ارزیابی اثر بخشی و ایمنی مصرف ساپونین‌های تام شنبلیله(TFGs) در ترکیب با سولفونیل‌اوره ها در درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که به تنهایی با سولفونیل‌اوره ها به‌خوبی کنترل نمی شدند، 69 بیمار به طور تصادفی در گروه درمان(46 نفر) یا گروه شاهد(23 نفر) قرار گرفتند و به مدت 12 هفته به ترتیب TFGs یا دارونما را سه بار در روز، هر بار 6 قرص دریافت نمودند. در همین حال ، بیماران به مصرف داروهای اصلی کاهش دهنده قند خون ادامه دادند. شاخص های تاثیر بر نشانه های بیمار در طب سنتی چینی ، قند خون ناشتا (FBG)، قند خون2 ساعت بعد از غذا (2h PBG)، هموگلوبین گلیکوزیله(HbA1c)، نمرات کمّی نشانه های کلینیکی (CSQS)، شاخص توده بدن (BMI)، همچنین عملکرد کبد و کلیه بررسی و با قبل و بعد از درمان مقایسه گردید. در گروه درمان نسبت به گروه شاهد تاثیر بر نشانه های بیمار در طب سنتی چینی بطور مشخصی بهتر بود (P<0.01) و کاهش قابل توجه آماری در نتیجهFBG ، 2h PBG ، CSQS و HbA1c در گروه تحت درمان در مقایسه با گروه شاهد (P<0.05 or P<0.01) وجود داشت، در حالی که بین دو گروه تفاوت قابل توجهی در شاخص توده بدن، عملکرد کبد و کلیه یافت نشد. محققین نتیجه گرفتند درمان ترکیبی شامل ساپونین‌های تام شنبلیله و سولفونیل‌اوره می تواند مقدار گلوکز خون را کاهش داده و نشانه های بالینی در دیابت نوع 2 را بهبود بخشد و این درمان نسبتاً ایمن است.(5)به منظور ارزیابی اثرات بذر شنبلیله در کنترل گلایسمیک و مقاومت به انسولین( که با مدل HOMA تعیین میشود) در انواع خفیف تا متوسط دیابت نوع 2، در یک مطالعه دو سو بیخبر با کنترل دارونما 25 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 جدید تشخیص داده شده (قند خون ناشتا کمتر از200 میلی گرم بر دسی لیتر) به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول (12 نفر) 1 گرم در روز عصاره هیدروالکلی دانه شنبلیله و گروه دوم (13 نفر) مراقبت معمول(کنترل رژیم غذایی، ورزش) و کپسول دارونما را به مدت دو ماه دریافت کردند. در ابتدای مطالعه هر دو گروه از نظر معیارهای آنتروپومتریک و متغییرهای کلینیکی مشابه بودند. تست تحمل خوراکی گلوکز، میزان چربی، پپتید-c ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله و مدل مقاومت به انسولینHOMA نیز در ابتدای مطالعه مشابه بود.در پایان دو ماه، در گروه 1 نسبت به گروه 2، قند خون ناشتا(148.3 +/- 44.1 to 119.9 +/- 25 vs. 137.5 +/- 41.1 to 113.0 +/- 36.0) و قند خون 2 ساعت بعد از دریافت گلوکز(210.6 +/- 79.0 to 181.1 +/- 69 vs. 219.9 +/- 41.0 to 241.6 +/- 43) با هم تفاوتی نداشت. اما سطح زیر منحنی قند خون (2375 +/- 574 vs 27597 +/- 274) و همچنین انسولین(2492 +/- 2536 vs. 5631 +/- 2428) بطورقابل توجهی کمتر بود(p < 0.001). مقاومت به انسولین استنباط شده از مدل HOMA کاهش ترشح سلول بتا در گروه 1 نسبت به گروه 2 (86.3 +/- 32 vs. 70.1 +/- 52) و افزایش درصد حساسیت به انسولین(112.9 +/- 67 vs 92.2 +/- 57) را نشان داد. (p < 0.05) در گروه 1 نسبت به گروه 2 به طور قابل توجهی مقدار تری گلیسیرید سرم کاهش و میزان HDL افزایش یافت.(p < 0.05) محققین نتیجه گرفتند استفاده کمکی از دانه شنبلیله موجب بهبود کنترل گلایسمیک و کاهش مقاومت به انسولین در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 خفیف میشود همچنین اثر مطلوبی بر تری‌گلیسیرید افزایش یافته دارد.(6)